dekop

Informatie site

Acupunctuur

Shiatsu

Energetische geneeswijzen

Jan Reinders

Pagina voor TCM-therapeuten

Lever Qi stagnatie Leegte en Volte

Bij Liv-Qi stagn. denken we in de eerste plaats aan voltes. Toch is er niet alleen sprake van volte; er is sprake van een typische leegte; zoals een rivier stroomafwaarts, gezien vanaf een stuwdam bijna droog komt te liggen. De pols laat bij Liv-Qi stagn. wiry pols zien. Een wiry pols is min of meer een dunne pols, zoals bij leegte, maar gespannen. Vaak is er sprake van stagnatie in de buurt van het Jing-well punt; alsof er bijna geen energie beschikbaar is. De leegte laat zich verderop in de meridiaan ook zien. Doorbreken we de blokkade dan is het alsof er spuitfontein van Qi ontstaat. Alsof we een verstopte oliebron openmaken die onder hoge druk staat. Als het lichaam van de patiënt niet zou ingrijpen, zou het de energie snel stijgen naar het hoofd en vervolgens een flink deel langs traject van de GB-meridiaan afvoeren naar beneden. De volte t.g.v. de LIV-Qi stagn. zou nauwelijks een probleem zijn. Helaas reageert het lichaam met vaste patronen op snelstromende energie. Het maakt zelden de afweging of de snelle stroming gewenst is of niet; bij overdaad aan activiteit moet er geblokkeerd worden. De blokkades gaan optreden op plekken waar het lichaam voorheen al alert was. Bij de ene persoon in de onderbuik (bv. baarmoeder), bij de ander de darmen of maag, of bij het diafragma (omgeving maagpoort), flanken, keel, of als in dit traject geen noemenswaardige blokkades op gaan treden bestaat de kans op een Levergerelateerde hoofdpijn. De TCM-therapeut moet dus, als de Qi bevrijd wordt bedacht zijn op mogelijke problemen en kan in veel gevallen al voortijdig ingrijpen. Strategisch geplaatste naalden kunnen processen in goede banen leiden.
Het overgrote deel van de Lever Qi surplus vindt vanaf het hoofd zijn weg naar beneden via de GB-meridiaan. Ook langs dit traject kan het lichaam gaan blokkeren. In het bovenlichaam zal dat alleen gebeuren als daar al sprake was van enige stagnatie (bv. bij de nek of mediale rand van de schouderbladen. Meestal gaan er problemen optreden in het bekkengebied en op de benen. In het bekkengebied kan t.g.v. grote energiestromen vanaf het bovenlichaam het SI-gewricht en GB-30 gaan blokkeren. Op de benen geldt dit voor GB-31, GB-34. Op de voeten is dat meestal of GB-41 of GB-42.

In het bovenstaande ga ik uit van een flinke Lever Qi stagn. die op één of beide meridianen voor komt. Vaak kom je Lever Qi stagnatie tegen bij uiteenlopende specifieke klachten en klachten op specifieke momenten. Bijvoorbeeld pre-menstruele klachten, die optreden als een vrouw energie opbouwt om het baarmoederslijmvlies af te stoten. In dergelijke situaties zullen er vooral stagnatie optreden op specifieke plekken. De meridiaan zal doorgaans minder extreem stagneren en stagnaties geven in gebieden waar de extra focus ligt op dat moment. bv. de onderbuik. In literatuur is ruimschoots informatie te vinden hoe dergelijke problematiek aan te pakken is.
Is er hevige stagnatie die tot een tsunami van Qi leidt, dan zijn extra aandachtspunten nodig.

Behandelen van een flinke Lever Qi stagn.

Bij personen met duidelijke kenmerken zoals een dunne wiry pols plus LIV-Qi stagn. gerelateerde klachten prik ik doorgaans als eerste GB-34 en daarna LIV-3. De reden van deze volgorde is tweeërlei. GB-34 heeft een gunstige uitwerking op Lever-Qi stagn. en m.n. de beginpunten van de LIV-meridiaan en zorgt er tevens voor dat de voltes die gaan ontstaan in LIV en GB veel beter afgevoerd worden. Het voorkomt dikwijls hoofdpijn ten gevolge van de stijgende LIV-QI. Prikken van GB-34 zorgt er ook voor dat het prikken van LIV-3 ( en/of punten distaal liggen van LIV-LIV-2) minder pijnlijk zal zijn.
De pols is een belangrijke monitor. Reageert het polspatroon nauwelijks op het prikken van LIV-3 prik dan in het web voor LIV-2 aan de zijde van de grote teen (zie afbeelding). LIV-Qi Stagn. puntIs de pols alleen links of rechts nog wiry kies dan het punt aan de wiry zijde.
Soms moeten ook punten op de grote teen geprikt worden, bv. 2 tot 3 fen distaal van het web.
Is het wiry-patroon voor een belangrijk deel verdwenen concentreer je dan op de gebieden en punten op die plaatsen waar zich bij de patiënt vaker klachten manifesteren. Mogelijk is daar meer nodig om de Lever Qi stagn. vlot te trekken.
Heb je de stagnatie voor een flink deel opgelost, dan zal de pols aan de oppervlakte vol worden. Is dat het geval dan is het tijd om de vrijgekomen LIV-Qi in goede banen te lijden. Therapeuten die de energieën goed kunnen voelen kunnen checken waar de energie zich ophoop/ welke punten de de doorstroming belemmeren. Zij die dat niet kunnen adviseer ik op punten te drukken en de patiënt te vragen of af het punt pijnlijk is; de volle en stagnerende punten zijn pijnlijk als je er op drukt. LIV-13 en/of 14 hebben dikwijls de aandacht nodig. Vraag de patiënt of hij/zij ergens pijn, spanning of druk is gaan ervaren. Zijn er weinig belemmeringen meer in het traject van Lever naar het hoofd, dan kom je doorgaans voltes in GB tegen. GB-41 of GB-42 zal bij een volte in de GB-meridiaan zeker geprikt worden. Is er sprake van de volte in het traject prik dan van die twee het meest blokkerende punt. Distale punten hebben een belangrijke uitwerking op de hoger gelegen gebieden.
In GB ontstaan nogal eens stagnaties langs de mediale rand van het schouderblad (GB-mer). Vaak ontstaat een Ah-Shi punt in de buurt van BL-42. Shiatsu en massage-technieken kunnen in deze regio van belang zijn. De grote hoeveelheid aan energie die via GB naar beneden stroomt kan voor het lichaam van de patiënt aanleiding geven het SI-gewricht te blokkeren. De energiestroom van GB-27 en GB-28 via BL-31 - 34 naar GB-30 wordt daardoor flink geremd. Wil je checken of dat het probleem is bij een patiënt in rugligging, til dan de knie op en beweeg het gebogen been rustig naar binnen en ook naar buiten, terwijl de patiënt probeert hierbij het been ontspannen te houden. Is er tijdens de soepele beweging een plotselinge begrenzing (hij/zij kan het been in bepaalde posities niet ontspannen houden) dan zit er zeer waarschijnlijk een blokkade bij het SI-gewricht. Dat is ook het geval als de automatische piloot van de patiënt het initiatief overneemt in de beweging (snel een specifieke positie wil passeren). Hou het been in de positie waarin de spanning gaat optreden en vraag de patiënt te trachten zich toch optimaal te ontspannen. Als dit enigszins lukt hou je het been in die positie en check je of de onhebbelijkheid minder wordt. Na enige tijd kun je het been iets verder bewegen voor er weer weerstand ervaren wordt. Vraag ook dat te ontspannen. Elke keer als het de patiënt lukt de spanning te elimineren zal er energie doorstromen. Komt er veel energie vrij bij het SI-gewricht, dan is de kans groot dat GB-31 pijnlijk wordt. Masseren van het punt kan dikwijls een snelle oplossing zijn. Een naald prikken zal zeker werken. GB-34 is waarschijnlijk geprikt, anders zeker even checken. Heb je GB-41 of GB-42 niet geprikt; check dan welk punt stagneert.
Heeft de pols een normaal karakter gekregen, dan kan de behandeling afgerond worden. Het opruimen van voltes 'die de patiënt wil handhaven', kan meer tijd in beslag nemen dan een andersoortige acupunctuur sessie.