Pagina voor TCM-therapeuten
Lever Qi stagnatie Leegte en Volte
Bij Liv-Qi stagn. denken we in de eerste plaats aan voltes. Toch is er niet alleen
sprake van volte; er is sprake van een typische leegte; zoals een
rivier stroomafwaarts, gezien vanaf een stuwdam bijna droog komt te
liggen. De pols laat bij Liv-Qi stagn. wiry pols zien. Een wiry pols
is min of meer een dunne pols, zoals bij leegte, maar gespannen. Vaak
is er sprake van stagnatie in de buurt van het Jing-well punt; alsof
er bijna geen energie beschikbaar is. De leegte laat zich verderop in
de meridiaan ook zien. Doorbreken we de blokkade dan is het alsof er
spuitfontein van Qi ontstaat. Alsof we een verstopte oliebron
openmaken die onder hoge druk staat. Als het lichaam van de patiënt
niet zou ingrijpen, zou het de energie snel stijgen naar het hoofd en
vervolgens een flink deel langs traject van de GB-meridiaan afvoeren
naar beneden. De volte t.g.v. de LIV-Qi stagn. zou nauwelijks een
probleem zijn. Helaas reageert het lichaam met vaste patronen op
snelstromende energie. Het maakt zelden de afweging of de snelle
stroming gewenst is of niet; bij overdaad aan activiteit moet er
geblokkeerd worden. De blokkades gaan optreden op plekken waar het
lichaam voorheen al alert was. Bij de ene persoon in de onderbuik
(bv. baarmoeder), bij de ander de darmen of maag, of bij het
diafragma (omgeving maagpoort), flanken, keel, of als in dit traject
geen noemenswaardige blokkades op gaan treden bestaat de kans op een
Levergerelateerde hoofdpijn. De TCM-therapeut moet dus, als de Qi
bevrijd wordt bedacht zijn op mogelijke problemen en kan in veel
gevallen al voortijdig ingrijpen. Strategisch geplaatste naalden
kunnen processen in goede banen leiden.
Het overgrote deel
van de Lever Qi surplus vindt vanaf het hoofd zijn weg naar beneden
via de GB-meridiaan. Ook langs dit traject kan het lichaam gaan
blokkeren. In het bovenlichaam zal dat alleen gebeuren als daar al
sprake was van enige stagnatie (bv. bij de nek of mediale rand van de
schouderbladen. Meestal gaan er problemen optreden in het
bekkengebied en op de benen. In het bekkengebied kan t.g.v. grote
energiestromen vanaf het bovenlichaam het SI-gewricht en GB-30 gaan
blokkeren. Op de benen geldt dit voor GB-31, GB-34. Op de voeten is
dat meestal of GB-41 of GB-42.
In het bovenstaande
ga ik uit van een flinke Lever Qi stagn. die op één of
beide meridianen voor komt. Vaak kom je Lever Qi stagnatie tegen bij
uiteenlopende specifieke klachten en klachten op specifieke momenten.
Bijvoorbeeld pre-menstruele klachten, die optreden als een vrouw
energie opbouwt om het baarmoederslijmvlies af te stoten. In
dergelijke situaties zullen er vooral stagnatie optreden op
specifieke plekken. De meridiaan zal doorgaans minder extreem
stagneren en stagnaties geven in gebieden waar de extra focus ligt op
dat moment. bv. de onderbuik. In literatuur is ruimschoots informatie
te vinden hoe dergelijke problematiek aan te pakken is.
Is er hevige stagnatie die tot een tsunami van Qi leidt, dan zijn extra
aandachtspunten nodig.
Behandelen van een flinke Lever Qi stagn.
Bij personen met duidelijke kenmerken zoals een dunne wiry pols plus LIV-Qi stagn.
gerelateerde klachten prik ik doorgaans als eerste GB-34 en daarna
LIV-3. De reden van deze volgorde is tweeërlei. GB-34 heeft een
gunstige uitwerking op Lever-Qi stagn. en m.n. de beginpunten van de
LIV-meridiaan en zorgt er tevens voor dat de voltes die gaan ontstaan
in LIV en GB veel beter afgevoerd worden. Het voorkomt dikwijls
hoofdpijn ten gevolge van de stijgende LIV-QI. Prikken van GB-34
zorgt er ook voor dat het prikken van LIV-3 ( en/of punten distaal
liggen van LIV-LIV-2) minder pijnlijk zal zijn.
De pols is een belangrijke monitor. Reageert het polspatroon nauwelijks op het
prikken van LIV-3 prik dan in het web voor LIV-2 aan de zijde van de
grote teen (zie afbeelding). 
Is de pols alleen links of rechts nog
wiry kies dan het punt aan de wiry zijde.
Soms moeten ook punten op de grote teen geprikt worden, bv. 2 tot 3 fen distaal van
het web.
Is het wiry-patroon voor een belangrijk deel verdwenen concentreer je dan op de gebieden
en punten op die plaatsen waar zich bij de patiënt vaker
klachten manifesteren. Mogelijk is daar meer nodig om de Lever Qi
stagn. vlot te trekken.
Heb je de stagnatie voor een flink deel opgelost, dan zal de pols aan de oppervlakte vol
worden. Is dat het geval dan is het tijd om de vrijgekomen LIV-Qi in
goede banen te lijden. Therapeuten die de energieën goed kunnen
voelen kunnen checken waar de energie zich ophoop/ welke punten de de
doorstroming belemmeren. Zij die dat niet kunnen adviseer ik op
punten te drukken en de patiënt te vragen of af het punt
pijnlijk is; de volle en stagnerende punten zijn pijnlijk als je er
op drukt. LIV-13 en/of 14 hebben dikwijls de aandacht nodig. Vraag de
patiënt of hij/zij ergens pijn, spanning of druk is gaan
ervaren. Zijn er weinig belemmeringen meer in het traject van Lever
naar het hoofd, dan kom je doorgaans
voltes in GB tegen. GB-41 of GB-42 zal bij een volte in de
GB-meridiaan zeker geprikt worden. Is er sprake van de volte in het
traject prik dan van die twee het meest blokkerende punt. Distale
punten hebben een belangrijke uitwerking op de hoger gelegen
gebieden.
In GB ontstaan nogal eens stagnaties langs de mediale rand van het schouderblad (GB-mer).
Vaak ontstaat een Ah-Shi punt in de buurt van BL-42. Shiatsu en
massage-technieken kunnen in deze regio van belang zijn. De grote
hoeveelheid aan energie die via GB naar beneden stroomt kan voor het
lichaam van de patiënt aanleiding geven het SI-gewricht te
blokkeren. De energiestroom van GB-27 en GB-28 via BL-31 - 34 naar
GB-30 stroomt wordt daardoor flink geremd. Wil je checken of dat het
probleem is bij een patiënt in rugligging, til dan de knie op en
beweeg het gebogen been rustig naar binnen en ook naar buiten. De
patiënt probeert hierbij het been ontspannen te houden. Is er
tijdens de soepele beweging een plotselinge begrenzing (hij/zij kan
het been in bepaalde posities niet ontspannen houden) dan zit er zeer
waarschijnlijk een blokkade bij het SI-gewricht. Dat is ook het geval
als de automatische piloot van de patiënt het initiatief
overneemt in de beweging (snel een specifieke positie wil passeren).
Hou het been in de positie waarin de spanning gaat optreden en vraag
de patiënt te trachten zich toch optimaal te ontspannen. Als dit
enigszins lukt hou je het been in die positie en check je of de
onhebbelijkheid minder wordt. Na enige tijd kun je het been iets
verder bewegen voor er weer weerstand ervaren wordt. Vraag ook dat te
ontspannen. Elke keer als het de patiënt lukt de spanning te
elimineren zal er energie doorstromen. Komt er veel energie vrij bij
het SI-gewricht, dan is de kans groot dat GB-31 pijnlijk wordt.
Masseren van het punt kan dikwijls een snelle oplossing zijn. Een
naald prikken zal zeker werken. GB-34 is waarschijnlijk geprikt,
anders zeker even checken. Heb je GB-41 of GB-42 niet geprikt; check
dan welk punt stagneert.
Heeft de pols een normaal karakter gekregen, dan kan de behandeling afgerond worden.
Het opruimen van voltes 'die de patiënt wil handhaven', kan meer
tijd in beslag nemen dan een andersoortige acupunctuur sessie.